Wat is pectus excavatum precies?
Bij pectus excavatum is het borstbeen ingevallen en staan de onderste ribben naar buiten gekanteld. Je zou kunnen zeggen dat er een deuk of inkeping zit bij de borst. De inkeping verschilt enorm bij mensen met pectus. Er zijn mensen die nauwelijks een inkeping hebben. Deze zeer milde vorm van pectus wordt vaak ook niet eens opgemerkt. Er zijn ook mensen die een milde tot sterke vorm van pectus ervaren. Deze mensen zien wel degelijk een deuk of inkeping waardoor de borst als het ware een ingevallen is. De onderste ribben staan daarentegen naar buiten gekanteld bij mensen met pectus excavatum.
Hoe weet je of je pectus hebt?
De meeste mensen met een lichte vorm van pectus weten helemaal niet dat ze pectus hebben. In de pubertijd zien mensen met pectus vaak dat leeftijdsgenoten anders gebouwd zijn. De borst is vol en goed gevormd bij mensen zonder pectus. Bij mensen met pectus is de borst vaak plat en ingevallen. Daarnaast zijn de onderste ribben zeer zichtbaar bij mensen met pectus. Mensen zonder pectus hebben geen uitstekende onderste ribben. Bij lange en slanke mensen valt pectus altijd meer op. De botten (ribben) zijn dan goed zichtbaar en kunnen ervaren worden als lelijk. Ongeer 1 tot 8 op de 1000 mensen heeft pectus!
Hoe krijg je pectus?
Pectus excavatum krijg je of wel of niet. Ongeveer 1 tot 8 op de duizend mensen heeft pectus excavatum en wordt hier mee geboren. Artsen vermoeden dat pectus onstaat doordat het ribbenkraakbeen overmatig groeit tijdens de groei. Hierdoor wordt de borstbeen naar binnen gedrukt.
Wat zijn de gevolgen?
De gevolgen zijn met name te zien aan de bouw. De borst is zoals gezegd ingevallen en de onderstaande ribben staan naar buiten. Bij mensen met pectus komt ook vaak een scoliose voor en vaak zijn mensen met pectus ook niet helemaal symmetrisch. Dit kan dus betekenen dat één kant van de ribbenkas een beetje hoger zit dan de andere. De gevolgen van een pectus excavatum is met name psychisch zeer zwaar. Jongeren voelen zich misvormd en kunnen onzeker worden over hun lichaam.
- Mensen met pectus voelen zich vaak misvormd
- Een laag zelfvertrouwen en negatief zelfbeeld komt vaak voor bij mensen met pectus excavatum
Naast fysieke gevolgen zijn er ook gevolgen in het lichaam zelf. Bij mensen met een extreme vorm van pectus is het hart een beetje verschoven. Daarnaast kan het hart ook een beetje vervormd zijn doordat botten en weefsel tegen het hart drukt. Ook hebben mensen met (extreme) pectus vaak iets meer moeite met goed ademhalen. Door de vervorming kan er minder lucht binnen dringen.
Welke behandelingsmethoden zijn er?
Pectus lijkt een genetisch component te hebben. Dit betekent dat het vaak in de familie zit. Er zijn verschillende behandelingsmethoden om de effecten van pectus te doen verminderen. In de meeste gevallen is een operatie noodzakelijk. De volgende methoden zijn beschikbaar:
- De procedure van Nuss
- De procedure van Leonard
- De procedure van Ravitich
- Siliconen implantaten
- Trainen in de sportschool
Wat is de procedure van Nuss?
De procedure van Nuss is ontwikkeld door Dr. Nuss in Amerika en kan worden gezien als één van de nieuwere behandelingsmethoden tegen pectus excavatum. Bij deze procedure worden er gebogen staven van staal in het lichaam aangebracht. Deze staven moeten het borstbeen weer naar de juiste plek drukken (naar voren). Je kunt deze behandeling zien als een soort corset die in het lichaam wordt geplaatst. De resultaten van deze procedure zijn goed en de complicaties zijn minimaal. Wel kan het voorkomen dat de staaf een beetje verplaatst.
De voordelen van deze behandeling zijn:
- Er is weinig bloedverlies
- Er ontstaan weinig littekens
- Herstel is snel
- De operatie duurt slechts een klein uurtje
De nadelen van deze behandeling zijn:
- Dit is een nieuwere behandeling tegen pectus: er is nog relatief weinig te zeggen over de effecten op langere termijn
- Bij mensen met brosse botten is deze behandeling niet geschikt
- Bij mensen met meerdere misvormingen is deze behandeling niet geschikt
De procedure van Leonard
Bij deze procedure worden de lagere kraakbeenderen verwijderd. Met behulpt van draden wordt de borstbeen vastgemaakt aan een plastic steun zodat door mdidel van tractie de borstbeen in de correctie vorm komt te staan. De steun wordt ongeveer 6 weken gedragen waardoor de borstbeen in de juiste stand groeit en blijft. Deze procedure is alleen beschikbaar in de Verenigde Staten en dus niet in Nederland en België.
De voordelen van deze behandeling zijn:
- Deze behandeling is voor iedereen beschikbaar (jong en oud)
De nadelen van deze behandeling zijn:
- De steun moet lang worden gedragen
- Er kunnen ontstekingen ontstaan
- De behandeling is niet in Nederland beschikbaar
De procedure van Ravitich
Bij deze procedure worden de pectorale spieren aan de kant gelegd zodat de borstbeen goed zichtbaar wordt. Er wordt dus een inkeping (snede) gemaakt bij de borst. De borstbeen wordt in de juiste positie gelegd en vervolgens wordt deze ondersteund met stutten en staven. Het helen duurt ongeveer 3 weken en zal in het ziekenhuis plaatsvinden. Na ongeveer een 8 maanden kan er weer normaal gefunctioneerd worden. Je kunt vanaf dan weer gaan sporten. Deze behandeling is vrij rigoreus maar de effecten zijn veelbelovend. Terugval is vrij ongebruikelijk en men is vaak tevreden met het resultaat.
De voordelen van deze behandeling zijn:
- Goede resultaten die zijn getest
- De behandelng kan in Nederland worden uitgevoerd
De nadelen van deze behandeling zijn:
- Herstel duurt lang
- Sporten kan vaak pas na een klein jaar
- Pijnlijke operatie
- Vaak zijn lelijke littekens zichtbaar
Siliconen implantaten tegen pectus
Uiteraard is het ook mogelijk om met implantaten te werken. Deze implantaten kunnen de inkeping of deuk van de borstbeen optisch doen laten verdwijnen. Uiteraard pakt deze behandeling de pectus niet bij de bron aan. Als de implantaten worden verwijderd, dan zal de pectus weer zicthbaar zijn. Daarnaast is het niet mogelijk om de uitstekende onderste ribben te doen laten verdwijnen met siliconen. Voordeel van siliconen is dat er weinig complicaties zijn. Daarnaast is de operatie minder rigoreus en komen in principe alle leeftijdsgroepen in aanmerking voor siliconen.
Sporten (fitness) tegen pectus excavatum
Zoals bij bijna elke botafwijking is het onmogelijk om deze zonder operatie te veranderen. Je kunt een bot dus niet zelf verplaatsen, bij laten groeien of naar binnen drukken. Wel is het mogelijk om met behulp van spieren de pectus optisch te doen laten verminderen. Bij mensen met pectus is de bors ingevallen. Je kunt door middel van het laten groeien van de borstspier de pectus minder ernstig te laten lijken. Goed ontwikkelde borstspieren kun je ontwikkelen in de sportschool. Om de onderste en uitstekende ribben tegen te gaan kun je de buikspieren gaan trainen. Hoe meer spier er op het bovenlichaam zit, hoe minder ernstig de pectus zal lijken. De volgende oefeningen zijn belangrijk bij mensen met pectus excavatum:
- Bankdrukken om de binnenste borstspieren te ontwikkelen
- Trainen van buikspieren (met name de bovenste buikspieren en zijspieren)
Waarom is pectus zo vervelend?
Mensen met pectus voelen zich vaak erg onzeker over hun eigen lichaam. Met name op plekken zoals de sauna, sportschool of zwembad kan schaamte ontstaan. Ook bij het dragen van strakke kleding kunnen mensen zich tevens onzeker voelen. De onderste ribben kunnen bij het dragen van strakke kleding goed zichtbaar zijn waardoor het liefst wijde kleding wordt gedragen. Bij mannen kan pectus extra onzekerheid ontstaan doordat een platte en ingevallen borst het gevoel van mannelijkheid aantast.
Wat is jouw ervaring met pectus?
Er lijkt een taboe te bestaan op het hebben van pectus excavatum. Veel mensen weten vaak niet dat ze het hebben totdat ze zien dat andere mensen anders gevormd zijn. Na een korte zoektocht kom je er achter dat er iets aan de hand is met het lichaam. Je komt er dan ook achter dat de behandeling vaak bestaat uit een operatie en dat deze niet geheel zonder gevaar en tevens vrij ingrijpend is. Wat is jouw ervaring met pectus excavatum? Welke behandeling ben jij ondergaan en wat kun je nog meer doen om pectus te verminderen?
